Tahsilat ve Ödemelerin Finansal Kurumlar Aracılığıyla Yapılması Zorunluluğu

 

04/07/2003 tarihli ve 25158 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 320 Seri No.lu VUK Genel Tebliği ile vergi mükelleflerinin bazı işlemlerine ilişkin tahsilat ve ödemelerini 01/08/2003 tarihinden itibaren banka veya özel finans kurumlarınca düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğu getirilmişti.

Bu konuda son düzenleme 24.12.2015 tarih ve 29572 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 459 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile yapılmıştı.

Tebliğe  göre  tevsik  zorunluluğu  kapsamında  olanların,  kendi  aralarında  ve  tevsik zorunluluğu  kapsamında  olmayanlarla  yapacakları,  7.000  TL’yi aşan  tutardaki  her  türlü tahsilat  ve  ödemelerini  aracı  finansal  kurumlar  kanalıyla  yapmaları  ve  bu  tahsilat  ve ödemeleri söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri zorunludur.

Bu kapsamda örneğin;

−Her türlü mal teslimi veya hizmet ifasına ilişkin tahsilat ve ödemelerin,

−Avans, depozito, pey akçesi gibi suretlerle yapılacak tahsilat ve ödemelerin,

−İşletmelerin kendi ortakları ve/veya diğer gerçek ve tüzel kişilerle yaptığı her türlü tahsilat ve ödemelerin

belirlenen haddi aşması durumunda, aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması ve bu işlemlerin söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik edilmesi zorunludur.

Ayrıca 7.000 TL sınırı söz konusu olmaksızın tevsik zorunluluğu kapsamında olanlardan araç kiralama faaliyeti ile uğraşanların vermiş oldukları motorlu kara taşıtı ve motorlu kara aracı (13/10/1983tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ile 18/7/1997 tarihli ve 23053 mükerrer sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğine göre tescile yetkili kuruluşlarca kayıt ve tescil edilmesi zorunlu olmayan taşıt ve araçlar hariç) kiralama  hizmetlerine  ilişkin  tahsilat  ve  ödemelerin  ise  yukarıda  belirtilen  hadle  sınırlı kalınmaksızın, aracı finansal kurumlar tarafından düzenlenen belgelerile  tevsik  edilmesi zorunludur.

Bunun yanında aynı günde aynı kişi veya kurumlarla yapılan işlemlerin toplam tutarının bu 7.000 TL’yi aşması durumunda, işlemlerin her biri işlem bazında belirlenen haddin altında kalsa bile, aştığı işlemden itibaren işleme konu tahsilat ve ödemelerin de aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması zorunludur.

Örneğin, tevsik zorunluluğu kapsamında olan (A) A.Ş., aynı gün içerisinde (B) Ltd. Şti.’nden sırasıyla 3.000 TL, 2.000 TL, 1.500 TL, 4.000 TL, 1.500 TL ve 100 TL tutarında ayrı ayrı mal alımları  gerçekleştirmiştir.  Tevsik  zorunluluğu  kapsamında  olan  (A)  A.Ş.’nin  (B)  Ltd. Şti.’nden aynı günde yaptığı mal alımları toplamı 4.000 TL’lik alımla 7.000 TL’lik haddi aştığından, son üç işleme (4.000 TL, 1.500 TL ve 100 TL) ait tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunluluğu kapsamında aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması gerekmektedir. Bu şekildeki tahsilat ve ödemelerde tevsik zorunluluğuna uyulmaması durumunda (A) A.Ş. ile (B) Ltd. Şti.’ne ayrı ayrı ceza uygulanması söz konusu olacaktır.

Farklı tarihlerde gerçekleşen kısım kısım ödemeler bakımındansa tahsilat ve ödemeye konu işlem tutarının tevsik zorunluluğu kapsamında 7.000 TL’yi aşması halinde, bedelin farklı tarihlerde kısım kısım ödenmesinde işlemin toplam tutarı dikkate alınacak ve her bir tahsilat ve  ödeme,  tevsik  zorunluluğu  kapsamında  aracı  finansal  kurumlar  kanalıyla gerçekleştirilecektir.

Örnek: Serbest meslek erbabı (C), (D) A.Ş.’ye bir yıl süreyle vereceği hizmet karşılığında 24.000 TL alacaktır. Aralarındaki anlaşma gereği (D) A.Ş., hizmet bedelini 2.000 TL’lik taksitler halinde ödeyecektir. Bu durumda serbest meslek makbuzunun, taksitlerin ödendiği tarihlerde 2.000 TL üzerinden düzenlenmesi tevsik zorunluluğunu ortadan kaldırmayacak, sözleşmenin toplam tutarı belirlenen haddi aştığından kısım kısım yapılan her bir tahsilat ve ödeme de aracı finansal kurumlar kanalıyla tevsik edilecektir.

Söz konusu tahsilat ve ödemelerde tevsik zorunluluğuna uyulmaması durumunda serbest meslek erbabı (C) ile (D) A.Ş.’ye ayrı ayrı ceza uygulanacaktır.

7.000  TL’nin  aşılması  durumunda  dahi  aracı  finansal  kurumlar  kanalıyla  yapılması zorunluluğu olmayan tahsilat ve ödemeler aşağıdaki gibidir.

Kapsamda Olmayan Tahsilat ve Ödemeler

a) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda yer alan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bunlara ait döner sermaye işletmelerinin işlemlerine konu tahsilat ve ödemelerin,

b) 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununda tanımlanan sermaye piyasası aracı kurumlarında yapılan işlemlere konu tahsilat ve ödemelerin,

c) 11/8/1989 tarihli ve 20249 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 89/14391 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma  Hakkında  32  sayılı  Kararda  tanımlanan  yetkili  döviz müesseselerinin yapacakları döviz alım satım işlemlerine ilişkin tahsilat ve ödemelerin,

ç)  Tapu  sicil  müdürlüklerinde  gerçekleştirilen  işlemler  karşılığında  yapılan  tahsilat  ve ödemelerin,

d) Noterlerde gerçekleştirilen işlemler karşılığında yapılan tahsilat ve ödemelerin,

e) 5018 sayılı Kanunda yer alan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ile bunların teşkil ettikleri birlikler, kanunla kurulan diğer kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan ve işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşlar veya bunlara ait veya  tabi  diğer  müesseseler  tarafından  yapılan  ihale  işlemlerine  ilişkin yatırılması gereken teminat tutarlarına ilişkin tahsilat ve ödemelerin,

f) 6362 sayılı Kanun uyarınca kurulan Borsa İstanbul A.Ş. bünyesinde yer alan Kıymetli Madenler Piyasasında işlem  yapma  yetkisi  verilenlerin, faaliyet  konuları  kapsamında yapacakları işlemlere ilişkin tahsilat ve ödemelerin,

g) Gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler tarafından; 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun  hükümlerine  göre  kurulmuş  olan  toptancı  hallerinde faaliyet  gösteren  tüccar,  üretici,  üretici  örgütleri  ve  komisyonculara  yapılan  sebze  ve meyve, et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, su ve su ürünleri, bal ve yumurta gibi diğer gıda  maddeleri,  kesme  çiçek  ve  süs  bitkileri  satışları  ile  söz  konusu  yerler  dışında yapılmakla birlikte anılan Kanunun 4’üncü maddesi kapsamında bildirime tabi tutulmuş satışlara ilişkin tahsilat ve ödemelerin,

ğ) Gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilere ait ürünlerin, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı  Türkiye  Odalar  ve  Borsalar  Birliği  ile  Odalar  ve  Borsalar  Kanunu  kapsamında kurulan ticaret borsalarına mezkur Kanunun 46’ncı maddesinde belirtilen süreler dahilinde tescil ettirilerek gerçekleşen satışlarına ilişkin tahsilat ve ödemelerin, bulunmamaktadır.

 

Tevsik  zorunluluğuna  ilişkin  459  Sıra  Nolu  Vergi  Usul  Kanunu  Genel  Tebliği